بهبود عملکرد و ارائه خدمات بهتر به مشتریان باعث می‌شود کسب‌وکارها به داده‌ها و خدمات دولتی نیاز پیدا کنند و یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی بین این کسب‌وکارها و نهادهای دولتی، API (رابط برنامه‌نویسی کاربردی) است. اما در حال حاضر کسب و کارهای ایرانی برای ارتباط با سامانه‌های ایرانی دچار چالش‌های متعدد هستند.
بسیاری از مدیران کسب و کارها معتقدند که یکپارچگی اطلاعات می‌تواند به ارائه خدمات بهتر به کاربران کمک کند. با توجه به رشد فزاینده کسب‌وکارهای آنلاین در ایران، نیاز به این یکپارچگی و اتصال به سامانه‌های دولتی از طریق API، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
بهراد آزادی، مدیرعامل پلتفرم «دکترتو» که در زمینه سلامت دیجیتال فعالیت می‌کند، با تاکید بر اینکه دسترسی به برخی داده‌ها می‌تواند خدمات ارائه شده را بهبود بخشد، در مورد این نیازمندی‌ها می‌گوید: یکی از APIهای حیاتی، دسترسی به دیتابیس پزشکان از طریق نظام پزشکی است. این API امکان تایید تخصص، شماره تلفن و صلاحیت فعالیت پزشکان را به کسب‌وکارهای مرتبط می‌دهد. همچنین، APIهای بیمه‌های تامین اجتماعی، بیمه سلامت و کلیه بیمه‌های تکمیلی برای تسهیل روند پرداخت و پوشش هزینه‌های درمانی توسط بیمه‌ها، از دیگر ضرورت‌های اتصال کسب‌وکارها به سامانه‌های دولتی هستند.
او در ادامه اضافه می‌کند: متاسفانه، پلتفرم دکترتو هنوز به هیچ یک از این سامانه‌های دولتی متصل نیست و این مساله موجب ایجاد مشکلاتی در روند احراز صلاحیت پزشکان و پوشش بیمه‌ای برای کاربران ما شده است. امیدواریم دولت هر چه زودتر امکان دسترسی به این APIها را فراهم کند تا بتوانیم خدمات بهتری ارائه دهیم.
از احراز هویت تا اصالت کالاها
پلتفرم‌های آنلاین به منظور افزایش امنیت و اطمینان کاربران خود، نیازمند اتصال به سرویس‌های دولتی و دریافت APIهایی برای احراز هویت و اصالت کالاها هستند. دیوار، به عنوان یکی از پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین در ایران، با چالش‌های متعددی در این زمینه مواجه است. از احراز هویت کاربران تا احراز اصالت کالاها و خدماتی که روی این پلتفرم عرضه می‌شوند، هر یک از این مسائل نیازمند APIهایی دقیق و قابل اعتماد است که بدون در اختیار داشتن آنها امکان احراز هویت افراد و یا اصالت‌سنجی کالاها ممکن نیست.
اشکان میرآرمندهی، مدیرعامل دیوار، در این رابطه می‌گوید: اهمیت و نیاز پلتفرم‌هایی شبیه به دیوار به دریافت APIهایی که تنها دولت در اختیار دارد از دو جنبه است، اول بهبود سیستم‌های احراز هویت و اصالت کالاها برای ایجاد اعتماد بیشتر در بین کاربران و در حقیقت ارائه سرویس‌هایی مطمئن‌تر و مفید‌تر به شهروندان است که بتوانند با خیالی آسوده‌تر از خدمات آنلاین استفاده کنند که خود این مساله به کاهش بخشی از هزینه‌های عمومی هم کمک می‌کند، مثلا با در اختیار داشتن چنین دیتایی از بروز تخلفاتی مانند کلاهبرداری و… جلوگیری می‌شود و خود همین مساله به کمتر شدن پرونده‌های قضایی و موضوعات دیگر منجر می‌شود یا اینکه با اطمینان بیشتر به خدمات آنلاین، قطعا ترددهای شهری کمتر می‌شود که نتیجه‌اش کاهش مصرف سوخت و کاهش ترافیک و غیره خواهد بود.
اما موضوع دیگری که دریافت APIها را برای کسب و کارهای آنلاین ضروری می‌کند کمک و اثر مثبتی است که بر روی بهبود شاخص شفافیت عمومی می‌گذارد. همین حالا بخشی از اختلاف نظر و یا شاید نارضایتی که دولت و یا دیگر نهادهای حاکمیتی مانند دستگاه قضایی از کسب و کارهای آنلاین دارند وابسته به موضوعاتی است که صرفا از طریق دریافت همین APIها می‌توان آنها را برطرف کرد، یعنی ما کسب و کارهای آنلاین گاهی به خاطر موضوعاتی مانند اثرگذاری بر قیمت ملک و خودرو یا رخداد کلاهبرداری متهم می‌شویم که راه‌حل اصلی پیشگیری از آنها در اختیار خود دولت است. و در صورت دسترسی به این APIها می‌توان به صورت شفاف هم نشان داد که تاثیر پلتفرم‌ها در این زمینه‌ها تا چه اندازه است و هم تا حد خوبی از جلوی بروز برخی مشکلات در این زمینه‌ها را گرفت. خود این اقدامات می‌تواند کمک کند که نقطه غیرشفافی در انتشار محتواها و تبادلات و تراکنش‌هایی که بر بستر کسب و کارهای آنلاین رخ می‌دهد باقی نماند.
آرمندهی ادامه می‌دهد: برای احراز هویت در حال حاضر ما فقط از سرویس شاهکار استفاده می‌کنیم. اما برای بهبود و افزایش دقت در این زمینه، نیاز به سطح بیشتری از احراز هویت داریم که شاهکار آن را ارائه نمی‌دهد. با این حال ما برای حل مساله با وجود همه هزینه‌های زیادی که دارد سراغ تعدادی از سرویس‌دهنده‌های مستقل و بخش خصوصی رفتیم که در زمینه احراز هویت ویدئویی به ما کمک می‌کنند.
مدیرعامل دیوار همچنین می‌گوید: در زمینه احراز اصالت، دیوار در ۵ حوزه اصلی، املاک، خودرو، خدمات، استخدام و دسته‌های کالایی مختلف، نیاز به API برای احراز اصالت دارد. به طور مثال، در بخش خودرو نیازمند API برای احراز مشخصات و مالکیت خودرو از جمله رنگ و سال ساخت هستیم؛ در بخش املاک، به شناسه‌ای برای بازگرداندن اطلاعات دقیق ملک، مانند آدرس و مشخصات دیگر نیاز داریم. نکته مهم در تمامی این APIها سهولت استفاده از آنها است. به عنوان مثال، وارد کردن VIN خودرو چالشی است که باید به‌صورت ساده‌تری انجام شود.ما فعلا با وجود هزینه‌های بالای احراز هویت ویدئویی و انحصار موجود در بازار تلاش کرده‌ایم بخشی از نیاز کاربران‌مان را مرتفع کنیم، اما طبیعتا دولت با توجه به سطح دسترسی‌هایی که دارد می‌تواند با همکاری در این زمینه شرایطی را فراهم کند که شهروندان هم با سهولتی بیشتر و هم با هزینه‌ای منصفانه‌تر به این APIها دسترسی داشته باشند و بتوانند نیازهای خود را در بستر آنلاین به شکلی هوشمندانه و باکیفیت تامین کنند.
فراهم‌سازی زمینه رشد کسب و کارهای دیجیتال
دسترسی به APIهای دولتی، نه‌تنها برای بهبود کیفیت خدمات کسب‌وکارهای آنلاین حیاتی است، بلکه می‌تواند به شکوفایی اقتصاد دیجیتال ایران نیز کمک کند. این دسترسی‌ها امکان احراز هویت دقیق‌تر، بهبود فرآیندهای بیمه‌ای، و افزایش اعتماد عمومی به پلتفرم‌های آنلاین را فراهم می‌آورد. دولت با تسهیل دسترسی به این ابزارهای مهم می‌تواند نقش مهمی در ایجاد شفافیت، کاهش هزینه‌ها، و افزایش کیفیت خدمات ایفا کند. راهکار اصلی در این مسیر، هم‌افزایی بین نهادهای دولتی و بخش خصوصی است تا با ایجاد یکپارچگی اطلاعات، زمینه رشد و توسعه کسب‌وکارهای دیجیتال فراهم شود.
منبع: پیوست