محسن دلیلی – نزدیک به یک سال از شروع فعالیت انجمن تجارت الکترونیک تهران در دور جدیدش می‌گذرد. در این میان همراهی و توجه به کار صنفی و تیمی، از جمله مواردی بوده که در مدیریت جدید این انجمن، می‌توان مشاهده کرد. تشکیل کمیسیون‌های مختلف با همراهی اعضای انجمن، برگزاری جلسات مختلف این کمیسیون‌ها و نشست‌های ماهانه‌ای که تحت عنوان «صبحانه انجمن تجارت الکترونیک تهران» برگزار می‌شود از جمله مواردی است که در این دوره شکل و رونق گرفته است. از طرف دیگر توجه به همه ارکان و اعضای انجمن در تصمیم‌گیری‌های مهم و به کارگیری ظرفیت‌های موجود، از دیگر مواردی است که می‌توان در انجمن تجارت الکترونیک تهران مشاهده کرد. به همین بهانه، پای صحبت‌های نیما قاضی رییس انجمن نشستیم تا با او از شرایطی که در انجمن وجود دارد، کارهایی که انجمن انجام داده و مواردی که شاید سوال شرکت‌های عضو و شرکت‌هایی که تمایل به عضویت دارند، گفت‌وگو کردیم.
- پیش از شکل‌گیری انجمن، نهادهای صنفی دیگری هم در کار بوده‌اند. انجمن اصلا چرا شکل گرفت، و چرا شما و تیم تازه روی کار آمد؟
این تصمیم دلیل‌های متعددی داشت. یکی اینکه می‌خواستیم از ظرفیت‌های اتاق بازرگانی برای کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک استفاده کنیم و برای این کار نیاز بود تشکلی در این نهاد داشته باشیم. از طرف دیگر تمام تشکل‌های دیگر به مسائل این کسب‌وکارها به صورت عام نگاه می‌کنند در نتیجه مسائل شرکت‌های کوچک و تازه تاسیس که در این حوزه زیاد هستند بیشتر به چشم می‌آیند و در اولویت‌شان قرار می‌گیرند حال آنکه پلتفرم‌های بزرگ کشور که تعداد آنها کم و تاثیرگذاری آنها چشمگیر است، مسائل بعضا متفاوتی دارند که در تشکل انجمن تجارت الکترونیک ما به این مسائل توجه ویژه داریم. بنابراین انجمن تجارت الکترونیک با حضور پلتفرم‌های بزرگ کشور در اتاق بازرگانی شکل گرفت.
- به نظر می‌رسد که فصل جدید فعالیت‌های انجمن تجارت الکترونیک تهران، خیلی جدی دنبال می‌شود. این را می‌شود از جلسات ماهانه و جلسات کمیسیون‌ها فهمید. در این باره کمی توضیح دهید.
بله همینطور است. ما در دور اول انجمن عمدتا درگیر کارهایی مانند نام انجمن و ثبت آن بودیم. خوشبختانه این مسائل حل شد و حالا تمرکز منسجمی در دبیرخانه انجمن شکل گرفته که این تیم توانسته مشارکت اعضا را نیز جلب کند. موتور انجمن تازه روشن شده و به زودی باید شاهد دستاوردهایش باشیم.
- عبارتی که خودتان درباره کمیسیون‌های انجمن به کار بردید این بود که تعدادی کمیسیون عملیاتی و تعدادی کمیسیون موضوعی در انجمن تشکیل شده و تشکیل کمیسیون‌های جدید نیز در دستور کار قرار دارد. درباره این کمیسیون‌ها بگویید.
تا به حال سه کمیسیون «قوانین و مقررات»، «مالیات و بیمه» و «تامین مالی و تجهیز سرمایه» عملیاتی تشکیل شده که در حوزه‌های مختلفی فعال هستند. این کمیسیون‌ها اهداف خود را تعیین کرده و در حال حرکن هستند. البته کمیسیون قوانین و مقررات، زودتر از بقیه تشکیل شده و فعالیت بیشتری داشته و سایر کمیسیون‌ها نیز به زودی فعالیت‌هایشان را بیشتر می‌کنند. در مورد کمیسیون‌های موضوعی نیز ما کمیسیون «سلامت الکترونیک» را تشکیل دادیم که فعال و پویا هم هست. برای تشکیل یک کمیسیون دیگر نیز با فعالان صنعت گفت‌وگو کرده و به توافق رسیدیم که به زودی اعلام می‌شود.
- چه شرکت‌هایی می‌توانند عضوی از خانواده بزرگ انجمن تجارت الکترونیک باشند؟ درباره فرایند عضویت در انجمن برایمان بگویید.
ما طبق اساسنامه می‌توانیم میزبان شرکت‌هایی باشیم که در اتاق بازرگانی عضو بوده و ای‌نماد یا عضویت در نظام صنفی رایانه‌ای را داشته باشند. البته فکر می‌کنیم این روش‌ها، روش‌های دقیقی نیست؛ ولی با توجه به الزامات اتاق بازرگانی و ساختار مجوزهای کشور، فعلا راه بهتری پیدا نکردیم. شرکت‌هایی که این شرایط را داشته باشند با پرداخت ورودی که ۱۰ میلیون تومان و حق عضویت سالانه که ۵ میلیون است، عضو انجمن می‌شوند.
- تکلیف شرکت‌هایی که در این حوزه در حال فعالیت هستند و به بزرگی شرکت‌های عضو انجمن نیستند اما به جهت حمایت‌های صنفی و البته فلسفه وجودی انجمن، تمایل دارند عضو آن باشند چیست؟
ما منعی برای عضویت نداریم. هر شرکتی که شرایط عضویت را داشته باشد می‌تواند عضو انجمن شود و می‌تواند طبق ضوابط انجمن فعالیت داشته باشد و ما نیز قابلیت‌های اجرایی انجمن را به تمام شرکت‌ها ارائه می‌کنیم. رویکردهای اجرایی انجمن که از آن صحبت کردیم نتیجه ترکیب اعضا بوده و ممکن است دوره‌های بعدی با توجه به ترکیب اعضا، تغییراتی نیز داشته باشد. فعلا در این دو دوره ترکیب اعضا و اولویت‌ها به شکلی بود که توضیح دادم.
- قطعا سوال خیلی از شرکت‌هایی که از دور فعالیت‌های انجمن را دنبال می‌کنند این است که چه خدماتی به اعضای خود ارائه می‌دهد؟
تشکل صنفی از نظر من یک سازمان خدماتی بیرونی نیست؛ بلکه زمینه‌ساز همکاری و همراهی‌های صنفی است. ما هم در انجمن، با راه‌اندازی کمیسیون‌ها، برگزاری رویدادها، آماده کردن زیرساخت‌های اطلاع‌رسانی و کارهایی از این دست، شرایط را برای همکاری‌های صنفی آماده می‌کنیم. محتوای همکاری دیگر بر عهده خود اعضای انجمن است. در حال حاضر البته در سه حوزه‌ای که اشاره کردم کمیسیون‌های عملیاتی داریم که این کمیسیون‌ها آماده هستند روی صورت مساله‌های اعضا کار کنند.
- همه آنچه که در صحبت‌های چند ماه اخیر شما و برخی اعضای انجمن بر آن تاکید شده، فعالیت زیر سایه انجمن و کار تیمی و صنفی است و اغلب اوقات از همراهان خود می‌خواهید که کار نفرادی انجام ندهند. اساسا چقدر در ایران بخصوص در فضای کسب و کارهای اینترنتی می‌توان به کار تیمی و صنفی امیدوار بود؟
به نظرم این تنها امید ما است. بزرگ شدن پلتفرم‌های تجارت الکترونیک در کشور باعث می‌شود صورت‌مساله‌های جدیدی مثل حاکمیت داده‌ها، ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه و مسائل دیگری از این دست، پیش بیاید. کار کردن روی این موضوعات نیاز به همکاری دارد و در بسیاری مواقع شرکت‌ها، به تنهایی حتی اجازه ورود به بعضی موضوعات را ندارد؛ در حالی که نهاد صنفی می‌تواند به عنوان نماینده وارد چالش شود بدون آنکه اعضای انجمن آسیبی ببینند.
- قطعا هیچ فعالیت صنفی بدون چالش نیست. چالش‌ها و موانعی که پیش روی شما به عنوان رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران و در کل مجموعه تجارت الکترونیک وجود دارد چیست؟
خب ما هنوز اول راه هستیم. نیاز داریم مشارکت‌های بیشتری جلب کنیم. از طرفی موضوعاتی که روی آنها کار می‌کنیم بسیار عمیق و بلندمدت هستند و به نتیجه رسیدن درباره آنها، سخت و زمان‌بر است. بنابراین می‌بینید که یک مرغ و تخم‌مرغ در پیش داریم که باید آرام آرام از آن عبور کنیم.
- یکی از مشکلاتی که در مساله کسب و کارهای اینترنتی وجود دارد، زبان مشترکی است که باید بین کسب و کارها و رگولاتوری اتفاق بیفتد و در بیشتر موارد، نرسیدن به این زبان مشترک، باعث بروز مشکلاتی شده که در نهایت به ضرر هر دو طرف تمام می‌شود. طی این مدت انجمن چه کارهایی برای ایجاد این زبان مشترک میان رگولاتوری و کسب و کارها انجام داده است؟
شاید مهمترین اقدام در این مورد رویدادهایی هست که به اسم «صبحانه انجمن تجارت الکترونیک» طراحی کردیم و در حال اجرا است. در این برنامه‌ها هر ماه یک موضوع داریم که اعضا در کنار میهمانان انجمن، درباره آن گفت‌وگو می‌کنند. البته این گفتگوها در کمیسیون‌های انجمن نیز پیگیری می‌شود و فکر می‌کنم روش اثربخشی برای برقراری دیالوگ است.
- آینده تجارت الکترونیک در ایران را چگونه می‌بینید؟
آینده را سخت و شیرین می‌بینم. پلتفرم‌ها و کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک می‌توانند تغییرات مهمی در زندگی ما در ایران رقم بزنند و تا همین حالا هم این کار را انجام داده‌اند اما از طرفی این تغییرات سریع و اساسی نیاز به مقررات جدید و همینطور همراهی حاکمیت دارد. از طرفی ما به دلایل سیاست جغرافیایی، کشور محدودی هستیم؛ بنابراین نمی‌توانیم در فضای بین‌المللی و همچنین با رقبای بین‌المللی رقابت و کار کنیم. این موضوع نیز پیچیدگی کار را چند برابر می‌کند. اگر حاکمیت، صنف و مردم بتوانند نقاط مشترکی برای همکاری در این دوره جدید و در این حوزه کسب‌وکار پیدا کنند می‌تواند نتایج شیرینی برای همه ما داشته باشد؛ اما رسیدن به این نقاط مشترک سخت به نظر می‌آید و تلاش زیادی نیاز دارد.
- چه اتفاقاتی باید در انجمن رخ دهد که شما به عنوان رییس این انجمن ار فعالیت‌هایتان رضایت کامل داشته باشید؟
اگر در دوره دوم بتوانیم همین ۵ کمیسیون را فعال و محکم نگه داریم دستاورد خوبی است و هر کدام از این کمیسیون‌ها، یکی از برنامه‌های مد نظر خودشان را اجرایی کنند به نتیجه عالی رسیدیم.
- و سخن پایانی …
از تیم انجمن، اعضای هیات مدیره، اعضای کمیسیون‌ها و همکاران اجرایی آن که با دل و جان به انجمن بها داده و کار می‌کنند تشکر می‌کنم.
منبع: گاهنامه گفتاورد