اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی قرار بود از نهادی تأثیرگذار در تنظیم و بهبود فضای اقتصادی دیجیتال کشور باشد. با این حال، برگزاری انتخابات اتحادیه بارها به تعویق افتاده و این نهاد را به تدریج از هدف وجودی خود دور کرده است.
با وجود چالش‌های متعدد و تأثیرات منفی از عدم برگزاری به‌موقع انتخابات، کارشناسان و فعالان امیدوارند که انتخابات پیش‌رو بتواند گامی مؤثر در جهت بهبود شرایط موجود بردارد. به عقیده آنان، وجود اتحادیه‌ای قوی نه تنها به رفع موانع پیش‌روی کسب‌وکارهای دیجیتال کمک می‌کند، بلکه بستری را برای توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، بهبود شرایط دسترسی به اینترنت و ایجاد بازار رقابتی شفاف‌تر فراهم می‌سازد.
اتحادیه می‌تواند سازمان‌های دولتی را پاسخگو کند
«مسعود طباطبایی»، رئیس کمیسیون ریتیل‌تک انجمن تجارت الکترونیک تهران، در خصوص نقش اتحادیه کسب‌وکارهای فضای مجازی و اهمیت آن در بهبود تعاملات با دولت و قانونگذاری می‌گوید: «بدون وجود اتحادیه، که به‌عنوان رابط میان بخش خصوصی و سازمان‌های دولتی عمل می‌کند، امکان پیگیری مسائل و مشکلات بخش خصوصی به‌طور مؤثر وجود ندارد. اتحادیه می‌تواند از منافع کارآفرینان دفاع و سازمان‌های دولتی را نسبت به اعمال و رفتارهایشان پاسخگو کند.»
او ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته، به‌دلیل تصمیمات نادرست وزارت صمت، اتحادیه عملاً از چرخه خارج شد و صدای ما به درستی شنیده نمی‌شد. هرچند بسیاری از ما به‌طور مستقل با دولت و نهادها گفت‌وگو کردیم، اما این تعاملات به‌عنوان گفت‌وگوی فردی تلقی می‌شد و سازمان‌های دولتی خود را پاسخگو نمی‌دیدند.»
رئیس کمیسیون ریتیل‌تک انجمن تجارت الکترونیک تهران در ادامه می‌افزاید: «وجود اتحادیه به ما کمک می‌کند تا بتوانیم در تعامل با دولت، قانونگذاری و اجرای قوانین مسیر صحیح را طی کنیم. از همه مهم‌تر، اتحادیه بستری برای گفت‌وگوی اصولی و منظم میان اعضای صنف فراهم می‌کند تا منافع مشترک را در کنار یکدیگر پیگیری کنیم.»
طباطبایی با اشاره به فرصت‌های بزرگ اقتصاد دیجیتال برای کشور می‌گوید: «امیدوارم با وجود یک اتحادیه قوی و مشارکت همه‌جانبه، بتوانیم با حاکمیت گفت‌وگویی دو طرفه و سازنده در موضوعات مختلف داشته باشیم. این تعامل می‌تواند به بازگرداندن امید به فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال و بازیابی جایگاه واقعی این بخش کمک کند.»
صدای بخش خصوصی در قانونگذاری و توسعه زیرساخت‌ها
«نیما فاضلی»، رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، نیز با بیان اینکه نقش، جایگاه و لزوم ایجاد و فعالیت جدی و مؤثر اتحادیه‌های صنفی کاملاً مشخص و واضح است، می‌گوید: «آنچه که اهمیت این نهاد را در اکوسیستم کسب‌وکار دیجیتال امروز برجسته‌تر می‌کند، به نظر من دو جنبه اساسی دارد. اول اینکه، متاسفانه در کشور ما، قانونگذار و تنظیم‌گر و تمامی نهادهای مربوط به این دو حوزه، به طور کامل در اختیار یا انحصار دولت هستند و به ندرت به صدای بخش خصوصی اجازه شنیده شدن داده می‌شود. در نتیجه، حضور یک نهاد قدرتمند و تأثیرگذار متشکل از بخش خصوصی که با نیازهای آن‌ها هم‌صدا باشد و در کنار حاکمیت و رگولاتور قرار بگیرد، می‌تواند منشاء ارزش‌آفرینی شود.»
او می‌افزاید: «دوم اینکه، همان قوانین و آیین‌نامه‌هایی که با تأخیر و بعضاً با سطح نامناسبی از همه‌جانبه‌نگری ابلاغ می‌شوند، در بخش اجرا با مشکلات و دست‌اندازهای زیادی مواجه هستند؛ چه از روی ناآگاهی و چه عمدی. در اینجا نیز حضور یک اتحادیه قوی و منسجم می‌تواند پشتیبان و حامی کسب‌وکارهایی باشد که بر اساس آن قوانین و آیین‌نامه‌ها فعالیت کرده و سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام داده‌اند.»
فاضلی با تاکید بر اینکه اولویت‌ها باید شامل تلاش برای رسمیت دادن به حضور مؤثر بخش خصوصی در فرایندهای قانونگذاری و رگولاتوری، جلوگیری حتی‌الامکان از حضور دولت در لایه کسب‌وکار و رقابت با بخش خصوصی که باعث ایجاد تضاد منافع و شکل‌گیری «خودی/غیرخودی‌ها» می‌شود، و بهبود شرایط برای بازگرداندن امید به اکوسیستم اقتصاد دیجیتال باشند، تصریح می‌کند: «به ویژه در زمینه سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذارانی که نه تنها پول، بلکه دانش و تجربه به اکوسیستم تزریق می‌کنند. همچنین، توسعه جدی زیرساخت‌های فنی، به‌ویژه اینترنت با کیفیت و بدون مشکل و رفع فیلترینگ گسترده نیز باید در اولویت قرار گیرند.»
به گفته رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، بخشی از این موارد می‌توانند اهداف میان‌مدت باشند و برخی بلندمدت. اما در هر صورت تأثیرگذاری زیادی خواهند داشت.
گفتنی است انتخابات اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی دوشنبه ۳۰ مهرماه در سراسر کشور برگزار می‌شود و با توجه به لزوم مشارکت اعضا، فعالان کسب‌وکارهای دیجیتال نگران این هستند که حضور ناکافی در این انتخابات، اصل وجود اتحادیه را به خطر بیندازد.